Jan Hoek | SSBA-Salon

INTERVIEW SSBA-SALON.NL
Doortje Janssen
31/03/2016

Unfair Amsterdam presenteert van 30 maart tot en met 3 april het meest recente werk van 40 aanstormende en gevestigde talenten. We vroegen kunstenaar en schrijver Jan Hoek naar zijn nieuw geselecteerde werk. Over momentopnames, betrokkenheid en poesjes.

Jan Hoek

Je bent nu te bewonderen op Unfair Amsterdam met een ‘nieuwe’ serie: Me and My Models and Animals. Kun je iets meer vertellen over je selectie?

Ik heb net mijn laatste project Sistaaz of the Castle samen met Duran Lantink gepresenteerd en ook Nederlands Fotomuseum Rotterdam vroeg mij laatst een collectie te laten zien. Ik kon natuurlijk weer hetzelfde laten zien maar dat vond ik saai. Ik ben binnen het thema gebleven waarin ik de focus op de relatie tussen model en fotograaf leg, en heb gezocht naar andere manieren van organiseren. Een soort nieuwe kijk door mijn collecties of specifieke series heen. In Rotterdam heb ik ook zulk soort ordeningen gemaakt, ik had bijvoorbeeld een hokje met modellen die ik in het echt leuker vond dan op de foto. Bij Unfair Amsterdam is het een iets andere ruimte en bij de selectie viel het mij op dat er best vaak mensen tussen zaten die heel graag met een dier op de foto wilden. Het is iets wat veel terugkwam en het dier zegt eigenlijk altijd meer over het model. En ja, we hebben nu eenmaal iets met dieren dus ik dacht die hang ik allemaal bij elkaar.

Heb jij zelf dan ook iets speciaals met dieren?

Nee, ik heb iets met mensen maar ik vind het wel heel leuk hoe mensen met dieren om kunnen gaan. Hoe mensen hun verlangens en onzekerheden op dieren kunnen projecteren en hoe ze dieren soms ook gebruiken als strohalm. Zoals bij mij bijvoorbeeld, in het gebouw waar ik woon heeft iedereen ruzie met elkaar maar op het moment dat er een poesje door de gang heen loopt gedraagt iedereen zich ineens anders. En eigenlijk zijn wij ook gewoon dieren. Maar dieren zijn altijd bezig om voor hun eigen soort op te komen, bij mensen is het heel vaak andersom. Dat we elkaar als mens heel erg bestrijden maar in de bres springen als het om dieren gaat. Zolang het hondjes en poesjes zijn, en niet koeien die we op willen eten.

Je voorziet je beeld (als enige) van tekst. Waarom?

Ik denk omdat mijn fotografie gaat om wat er vóór en ná de foto gebeurt. Omdat ik een foto echt een momentopname vind wat altijd een soort illusie weergeeft. Het kan zo maar zijn dat je vóór de foto eerst het model hebt moeten bevredigen. Gewoon al de dingen die je niet ziet. Ik vind dat dan wel zo eerlijk om het er bij te vertellen. En het past gewoon bij mij, ik maak eerder verhalen dan een echt esthetisch mooi werk. Dat is niet waar het bij mij om gaat, ik ben niet uren lang met licht aan het spelen. Je kunt weer andere dingen zeggen met letters. Vanuit het kunstonderwijs wordt je heel erg opgeleid vanuit één enkel medium, en het blijft ook allemaal binnen dat medium. Ik geloof dat je het beeld kunt verrijken door er ook een ander medium bij te betrekken. Ik heb nu bij Sistaaz of the Castle geluid bij het beeld gevoegd. Je hoort de modellen nu zelf praten over wat hun dromen zijn.

“Het kan zo maar zijn dat je vóór de foto eerst het model hebt moeten bevredigen”

Waarom is die band tussen model en fotograaf zo belangrijk voor je?

Ik denk dat er verschillende lagen zijn waarop ik het belangrijk vind. Je duikt in het leven van andere mensen, en daar is gewoon een band voor nodig. Ik probeer daar ook een stap verder in te gaan, ik heb niet alleen een band met ze maar ik probeer echt samen een project aan te gaan. Ik wil als fotograaf laten zien dat ik echt in het leven van het model stap en dat dit ook een bepaalde invloed heeft op het model. Dat vind ik belangrijk om te laten zien, ik probeer het bewustzijn betreft de rol van de fotograaf ten opzichte van het model een beetje te verhogen.

Heb je al gekeken naar werk van de andere kunstenaars op Unfair? Wat vond je ervan?

Ja, ik heb zeker rondgekeken en er hangen veel mensen die ik echt goed vind. Ik vind het heel bijzonder dat Alexander Höglund een game heeft gemaakt die als doel heeft in een ‘staat van zijn’ te komen in plaats van zombies afknallen. Een ervaring die je normaal bereikt wanneer je door de natuur wandelt of door meditatie. Hij verzint daar gewoon een videogame voor. Dat vond ik echt een goed idee.

Wat staat er nog in de planning?

Ik ga binnenkort iets maken voor het Scheepsvaartmuseum, ze vroegen mij iets met zeelui te doen. Ik was van plan naar Somalië te gaan om daar piraten te fotograferen, maar het bleek achteraf toch een gevaarlijk project te worden. Om vrienden te willen worden met Somalische piraten was misschien niet het beste idee. Laatst kwam ik erachter dat er in Kenia veel Ethiopische mannen zijn die (voor de westerse media) doen alsof het Somalische piraten zijn geweest. Omdat vele van hen nog nooit de zee hebben gezien vraag ik ze hoe zij denken dat Somalische piraten eruit zien. Daar wil ik een serie van maken, van die mannen.